1. Ո՞րն է էլեկտրոնային համակարգի ստեղծման նպատակը
Անշարժ գույքի տեղեկատվական համակարգը ներդրվել է 2012 թվականի հունվարից: Այն նախատեսված է անշարժ գույքի նկատմամբ գրանցված իրավունքների, իրավունքների սահմանափակումների, ինչպես նաեւ անշարժ գույքի վերաբերյալ այլ տեղեկատվության տրամադրումը էլեկտրոնային եղանակով իրականացնելու համար:
2012 թվականի փետրվարից էլ գործարկվել է գույքի նկատմամբ իրավունքների ու սահմանափակումների պետական գրանցման դիմումները եւ դրանց կից փաստաթղթերը առցանց ներկայացնելու համար նախատեսված e-cadastre.am հարթակը: Այն 2020 թվականի մարտին վերագործարկվել է՝ դառնալով օգտագործման համար ավելի դյուրին:
Էլեկտրոնային համակարգի նպատակը միասնական տեղեկատվական շտեմարանի ստեղծումն է, գործառույթների կատարման ժամկետների կրճատումը, կատարողականի բարձրացումն ու առցանց ծառայությունների տրամադրումը:
Հատուկ ծրագրային ապահովման միջոցով պահպանվում է տվյալների անվտանգությունը՝ թույլ տալով հրաժարվել հաստափոր թղթապանակներով մեծ արխիվներից: Թվայնացման գործընթացը շարունակական է, ներկայումս կատարվում է կրկնակի թվայնացում եւ նույնականացում:
2. Որո՞նք են համակարգի առավելությունները
«Անշարժ գույքի կադաստրի էլեկտրոնային համակարգը հնարավորություն է տալիս դիմում ներկայացնել ցանկացած քաղաքից: Օրինակ՝ եթե նախկինում Երեւանի բնակիչը Իջեւան քաղաքում գտնվող իր գույքը վաճառելու համար պետք է դիմում ներկայացներ Իջեւանի տարածքային ստորաբաժանում, այսօր էլեկտրոնային համակարգը թույլ է տալիս գործարք իրականացնել ցանկացած գրասենյակից, կամ որ էլ ավելի արագ է՝ առցանց եղանակով»,- նշում է Կադաստրի կոմիտեի տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կենտրոնի պետ Կարեն Գրիգորյանը:
Նրա խոսքով՝ Էլեկտրոնային համակարգի շնորհիվ պարզեցվել է վարչարարությունը, բացառվել է պաշտոնյա-քաղաքացի անմիջական շփումը, ինչն էլ բերել է կոռուպցիոն ռիսկերի նվազեցման:
Դիմում հնարավոր է ներկայացնել օրվա ցանկացած ժամի: Քաղաքացին ազատվում է գրասենյակ այցելելու եւ հերթում կանգնելու ժամանակի կորստից:
«Կախված գրասենյակների ծանրաբեռնվածությունից՝ քաղաքացին ամենահասարակ դիմումի համար կարող է ծախսել 1-1.5 ժամ, մինչդեռ նույն դիմումը հնարավոր է առցանց մուտքագրել 5 րոպեում»,- ասում է Սպասարկման մեթոդաբանության եւ համակարգման վարչություն զարգացման բաժնի պետ Վարդան Մկրտչյանը:
3. Ինչպե՞ս օգտվել առցանց ծառայությունից
Առցանց ծառայությունից օգտվելու համար նախ անհրաժեշտ է գրանցվել e-cadastre.am-ում՝ սեղմելով «Մուտք», այնուհետեւ «Գրանցում» կոճակը եւ մուտքագրելով անհրաժեշտ տվյալները:
Դիմումի մուտքագրումից հետո կարելի է առցանց հետեւել դրա կատարման ընթացքին, այնուհետեւ դիտել, ներբեռնել կամ տպել ավարտական փաստաթուղթը՝ կայքի «Փաստաթղթերի դիտում» բաժնում մուտքագրելով փաստաթղթի համարը եւ գաղտնաբառը:
Կարելի է նաեւ ստուգել ավարտական փաստաթղթերի իսկությունը՝ բացառելով կեղծ փաստաթղթերի շրջանառությունը:
Եթե մատուցվող ծառայության համար օրենքով նախատեսված է վճար, ապա պետք է ունենալ էլեկտրոնային վճարման հնարավորություն: Որոշակի տեսակի դիմումների համար առկա է էլեկտրոնային ստորագրություն ներկայացնելու պահանջ: Դրանք են գույքի նկատմամբ իրավունքների եւ սահմանափակումների պետական գրանցման, սահմանափակ մատչելիությամբ տեղեկատվություն ստանալու դիմումները:
Կայքում տեղադրված ուղեցույցներում քայլ առ քայլ ներկայացված են գրանցվելու, դիմում ներկայացնելու, քարտեզի առցանց հարցում կատարելու եւ այլն գործողությունների հաջորդական քայլերը: Ուղեցույցները պարբերաբար լրացվում են՝ հաշվի առնելով քաղաքացիների շրջանում հաճախ ի հայտ եկող խոչընդոտները:
4. Ի՞նչ տեղեկատվություն է հնարավոր ստանալ առանց կայքում գրանցվելու
E-cadastre.am-ում գործում է ինքնաշխատ տեղեկատվության տրամադրման համակարգ, որից օգտվելու համար գրանցվելը պարտադիր չէ: Այդ համակարգի միջոցով կարելի է ստանալ հետեւյալ տեղեկատվությունը.
բոլոր գրանցված իրավունքները,
գրանցված որեւէ կոնկրետ իրավունքը,
անշարժ գույքի միավորի որակական եւ քանակական բնութագրերը,
անշարժ գույքի գործող կադաստրային արժեքը,
անշարժ գույքի գործող կադաստրային արժեքի ձեւաթուղթը (հաշվարկը),
անշարժ գույքի առուվաճառքի եւ վարձակալության գործարքների պայմանագրային գինը:
Կայքում վերջերս գործարկվել է նաեւ անշարժ գույքի հարկի հաշվիչ, որի միջոցով կարելի է իմանալ անշարժ գույքի գործող կադաստրային արժեքը եւ հարկը, ինչպես նաեւ շուկայական արժեքին մոտարկված կադաստրային արժեքը եւ անշարժ գույքի հարկը։ Դրա համար անհրաժեշտ է մուտքագրել սեփականության վկայականի համարը կամ կադաստրային ծածկագիրը՝ իմանալով ոչ միայն գույքահարկի այս պահին գործող, այլեւ 2021-2026 թվականների համար նախատեսված չափը:
5. Ի՞նչ անել, երբ սպասարկման գրասենյակը հեռու է
Էլեկտրոնային համակարգը նաեւ հնարավորություն է ընձեռել այլ կազմակերպությունների իրականացնել դիմումների ընդունման կադաստրի կոմիտեի գործառույթը:
«Կան լիազորված օպերատորներ՝ ՀայՓոստը, տարբեր բանկեր, որոնք միացված են մեր էլեկտրոնային համակարգին եւ ընդունում են դիմումներ ու պատասխան տրամադրում: Եթե քաղաքացին չի կարող դիմումը ներկայացնել առցանց, կամ կադաստրի սպասարկման գրասենյակը գտնվում է իր բնակության վայրից հեռու, կարող է բանկից ճշտել՝ մոտակա որ մասնաճյուղում են ընդունում կադաստրի դիմումներ եւ դիմումն այնտեղ տալ՝ խնայելով ժամանակը»,- մանրամասնում է Կարեն Գրիգորյանը:
6. Ե՞րբ է անհրաժեշտ այցելել սպասարկման գրասենյակ
Էլեկտրոնային հարթակում ներառված են այն բոլոր ծառայությունները, որոնք մատուցվում են սպասարկման գրասենյակում։
Եթե քաղաքացուն անհրաժեշտ է առդիր փաստաթղթեր, քարտեզներ ստանալ, դրանց մեծ ծավալի դեպքում պետք է այցելել սպասարկման գրասենյակ՝ համապատասխան առցանց տեղեկանքը ստանալուց հետո:
Ներկայում իրականացվող աշխատանքները նպատակ ունեն 0-ի հասցնելու գրասենյակ այցելելու անհրաժեշտությունը, եւ առաջիկայում ծավալուն փաստաթղթերը եւս հնարավոր կլինի առցանց ներբեռնել:
Վարդան Մկրտչյանը նշում է, որ այսօր սպասարկման գրասենյակներում սահմանափակ թվով դիմումներ են ընդունում, հաճախ քաղաքացիներին ուղղորդում են նույն դիմումն առցանց տարբերակով ներկայացնել, ինչը եւս նպաստում է, որ համակարգը զարգանա:
«Սպասարկման գրասենյակներում ընդունում ենք հիմնականում այն դիմումի տեսակները, որոնք առցանց եղանակով կատարելու համար անհրաժեշտ է էլեկտրոնային ստորագրություն, ինչը քաղաքացիների մեծ մասը չունի: Առաջիկայում օրենքի փոփոխությամբ արդեն հստակ կսահմանվեն այն դիմումների տեսակները, որոնք կարող են սպասարկվել գրասենյակներում»,- ասում է նա:
7. Ի՞նչ անել, երբ հանդիպում եք խոչընդոտների
Պայմանավորված հիմնականում արտակարգ իրավիճակով՝ առցանց համակարգից օգտվողների թիվը զգալիորեն աճել է:
«Վերջին շրջանում զանգերի մեծ մասն առցանց հարթակից օգտվելուն են վերաբերում: Շատ դեպքերում քաղաքացիներին հեռախոսով բացատրում ենք բոլոր հաջորդական քայլերը՝ գրանցումից մինչեւ դիմումի ընդունում: Բացի այդ, Երեւանի սպասարկման գրասենյակներում պիլոտային ծրագրով արդեն իսկ տեղադրված են սարքավորումներ առցանց համակարգով գործարքների իրականացման համար: Դրանց շնորհիվ աշխատակիցները տեղում սովորեցնում են՝ ինչպես օգտվել առցանց ծառայություններից»,- նշում է Վարդան Մկրտչյանը՝ հավելելով, որ այս սարքերը նաեւ այն մարդկանց համար են, որոնք տանը չունեն անհրաժեշտ տեխնիկական հնարավորությունները:
Կադաստրի կոմիտեում էլեկտրոնային ծառայություններից օգտվող քաղաքացիներից ակնկալում են նաեւ դիտողությունների եւ առաջարկությունների տեսքով նամակներ՝ ծառայություններն էլ ավելի մատչելի դարձնելու եւ բարելավելու համար:
Աղբյուրը՝ cadastre.am